...αν δεν είχα δει την ταινία θα είχα χάσει ένα τεράστιο κομμάτι σκέψης. Κι όμως, αφορμή με τον Παπακαλιάτη, αυτόν που πολλοί θεωρούν έναν αμόρφωτο ομοφυλόφιλο ατάλαντο σκηνοθέτη που λέει όλη την ώρα τη λέξη "σ'αγαπώ" στις σειρές του και υποδύεται όλους τους ρόλους με τον ίδιο τρόπο, σκέφτηκα δεύτερη φορά κάποια πράγματα. Αρχικά, οι σκέψεις μου.
- Με έναν άνθρωπο ταιριάζουμε σε αυτή τη ζωή, έναν άνθρωπο θα συναντήσουμε στη ζωή μας που θα μας συνταράξει και πρέπει να είμαστε έτοιμοι σε κάθε περίπτωση να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες μαζί του και να ανεχτούμε ακόμα και την προδοσία. Όντως;
- Αξίζει να αφήσουμε ένα καλύτερο μέλλον ή κάτι που θεωρούμε καλύτερο μέλλον επειδή εκεί πίσω κάποιος μας αγαπάει. Όντως;
- Πάντα στη ζωή υπάρχουν δύο όψεις. Σκέφτεσαι καμιά φορά τι θα γινόταν αν τη συγκεκριμένη στιγμή, το συγκεκριμένο δευτερόλεπτο της ζωής σου είχε γίνει κάτι διαφορετικό; Πως θα ήταν η εξέλιξη ολόκληρης της ζωής σου μόνο και μόνο επειδή έπεσες τυχαία πάνω σε έναν άνθρωπο;
- Τα λεφτά παίζουν ρόλο στην εποχή μας. Παίζουν;
- Αν είναι να γίνει κάτι στη ζωή, θα γίνει. ΑΝ είναι γραμμένο να γνωρίσεις έναν άνθρωπο, θα τον γνωρίσεις, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο.
- Το κάρμα σου. Υπάρχει; Υπάρχει.
Κι αν μπορούσες να ζεις καλύτερα; Πιο ήρεμα με κάποιον άλλο; Μένεις με κάποιον που μπορεί ακόμα και να σε χτυπήσει ή να σε κερατώσει επειδή θεωρείς ότι είναι ο άνθρωπος της ζωής σου;
''Κάναμε το σώμα μας ένα απέραντο νεκροταφείο δολοφονημένων επιθυμιών και προσδοκιών.''
Γι' αυτό πρέπει να το ζεις. Για να μη θάψεις κι εσύ τις επιθυμίες σου.
Η κριτική
Εύστοχη αντιληπτικότητα της κρίσης που μαστίζει την ελληνική κοινωνία σήμερα με ελάχιστη essence χιούμορ και ικανοποιητική η ηθοποιία των πρωταγωνιστών. Η ταινία ξεκινά με το ρολόι Κυρρήστου στην πλάκα- ρολόι των Αέρηδων, αγαπημένο μου προορισμό χρόνια τώρα και εκτυλίσσεται γύρω από νεοκλασικά της Πλάκας και του κέντρου της Αθήνας ενώ η κάμερα παίζει με διαφορετικούς χρωματισμούς και εφέ ανάμεσα στο παλιό και στο νέο, στα σέπια και στο ζωντανό φωτισμό για να δείξει δύο παράλληλα επίπεδα. Ο χορός του έρωτα όπως θα τον αποκαλούσα και το αμάξι-αντίκα της πρωταγωνίστριας θυμίζει το κλασικό αντικέ αμάξι των ταινιών του Woody Allen με την ίδια μάλιστα απομάκρυνση από την κάμερα, αργά και με σιγά σιγά θόλωμα της εικόνας από τα αέρια των καυσίμων. Η περιστροφή της κάμερας γύρω από Ακρόπολη και Αθήνα γενικότερα ίσως προλάβει την επόμενη ταινία του W.A. Τέλος, η σκηνή με το φορτηγό και τη νεκρή πρωταγωνίστρια θυμίζει κάτι από το One Day.
Η έννοια του τυχαίου αγγίζεται έντονα σε αυτή την ταινία. Η έννοια που περιγράφεται και στον τίτλο "Αν". Τι θα γινόταν αν; Και ο θεατής με τη σειρά του θέτει τους δικούς του προβληματισμούς σχετικά με δικά του προσωπικά θέματα. Ιδιαίτερα συγκινητική είναι η φιλική συμμετοχή των ηθοποιών Μάρω Κοντού και Γιώργο Κωνσταντίνου που πλαισιώνουν και ανοίγουν την ταινία με προσφωνήσεις σα να δείχνουν τι έγινε μετά από την επιτυχημένη ελληνική ταινία της δεκαετίας του '60 "Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα".
Το τραγούδι wildest moments και in the light τυλίγουν ατμοσφαιρικά τις διακυμάνσεις της ψυχολογίας των θεατών ενώ τα έντονα και κοντινά πλάνα τη στιγμή του χαμού της πρωταγωνίστριας δημιουργούν έντονη συγκίνηση. Η λήψη της απόφασης συνοδεύεται με τον χαμό της κοπέλας, ωστόσο ο θεατής έχει καταλάβει ότι τελικά θα επέστρεφε στον άνθρωπο της ζωής της.
Αγνοώ επιδεικτικά αυτούς που σχολιάζουν το φαινόμενο Παπακαλιάτη και λάτρεψα την ταινία και τους προβληματισμούς της και θα μπορούσα να γράψω κι άλλα αν δεν είχα να γράψω και μια εργασία.
Κάτι τελευταίο, λόγια από το "Λόγου χάριν" του Χρόνη Μίσσιου, εμβόλιμα μέσα στην ταινία δε σε αφήνουν, αλήθεια, χωρίς τροφή για σκέψη μετά την ταινία.
Απόσπασμα,
Η ζωή μας μια φορά μας δίνεται. Άπαξ, που λένε. Σαν μια μοναδική ευκαιρία. Τουλάχιστον, μ’αυτήν την αυτόνομη μορφή της, δεν πρόκειται να ξαναϋπάρξουμε ποτέ. Και μεις τί την κάνουμε, ρε; Αντί να τη ζήσουμε; Τί την κάνουμε; Την σέρνουμε από δω και από κει δολοφονώντας την…
Γι' αυτό ζήσε. Όσο και όσα μπορείς.